علمی و آموزشی  واحد امور آزمایشگاه ها

این مجموعه به عنوان راهنمایی برای تشخیص میکروسکوپی مالاریای انسان تهیه شده و شامل تصویر های رنگی و نکته های تکنیکی ضروری به منظور فعالیت های آزمایشگاهی کنترل مالاریا است.
 

کنترل کیفی به‌معنی بررسی خطاهای آزمایشگاهی، روش‌های تشخیص و پیدا کردن راهکارهایی جهت به حداقل رساندن خطاها می‌باشد. محدوده کنترل کیفی از زمان مراجعه بیمار به آزمایشگاه تا گرفتن جواب آزمایش را شامل می‌شود. در نتیجه کلیه مراحل نمونه‌گیری‌، انجام آزمایش و ارائه جواب باید تحت نظارت سیستم کنترل کیفی باشد.

با وجود این که موارد مالاریا در کشور کاهش چشمگیری یافته است. اما امروزه به دلیل سهولت مسافرت و نیز امکان تبادل جمعیتی آسان با مناطق مالاریاخیز داخل و خارج از کشور، امکان مشاهدۀ بیمار مبتلا به مالاریا در تمام استان‌های کشور وجود دارد. این مجموعه به عنوان راهنمایی برای تشخیص میکروسکوپی مالاریای انسان تهیه شده و شامل تصویرهای رنگی و نکته‌های تکنیکی ضروری به منظور فعالیت‌های آزمایشگاهی کنترل مالاریا است.

تعدادی از باکتری‌ها از جمله سالمونلا، شیگلا، کمپیلوباکتر، یرسینیا، اشریشیاکولی پاتوژنیک، کلستردیوم و استافیلوکوک باعث عفونت‌های روده‌ای می‌شوند. تشخیص سریع و به‌موقع این پاتوژن‌ها از اهمیت ویژه‌ای در کنترل و جلوگیری از انتشار آنها در جامعه دارد.
 

التور بيماري اسهالي مناطق گرمسيري (يا در فصول گرم مناطق ديگر) است كه توسط باكتريي به نام ويبريوكلرا ايجاد مي شود كه منحصراً انسان را مبتلا مي كند و علايم آن ناشي از سمي است كه توسط ميكروب در روده انسان ترشح مي گردد.
 

یکی از وظایف بسیار مهم شبکه آزمایشگاه‌های بهداشتی شناسایی ویبریو التور می‌باشد که به‌ویژه در فصول گرم سال از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و مانند هر فرآیند دیگری در آزمایشگاه‌های تشخیص طبی نیازمند اطمینان از صحت و دقت نتا یج آن می‌باشد که این مهم، فقط و فقط با انجام کنترل کیفی مواد و وسایل مورد استفاده و اطمینان از صحت روش‌های تشخیصی حاصل می‌شود به‌این‌منظور فایل آموزشی درمورد اصول کنترل کیفیت محیط‌های کشت، مورد استفاده در فرآیند تشخیص آزمایشگاهی التور جهت استفاده در آزمایشگاه‌های بهداشتی تهیه شده است.
 

سل یک بیماری باکتریال است که به‌وسیله مایکو‌باکتریوم توبرکلوزیس و گاه مایکو‌باکتریوم بوویس و مایکو‌باکتریوم افریکانوم ایجاد می‌شود این ارگانیسم همچنین تحت عنوان(Tubercle Bacilli‌) (به واسطه ایجاد ضایعاتی با نام توبرکل) و یا باسیل اسید فاست(AFB) شناخته می‌شود.
کشت خلط نسبت به آزمایش مستقیم از حساسیت بیشتری برخوردار است ولیکن نتایج آزمایش معمولا پس از 4 تا 8 هفته مشخص می‌گردد. انجام کشت خلط نیازمند وجود مراکز مجهز با تکنسین‌های ورزیده است که در همه جا میسر نمی‌باشد.
ضمناً کشت خلط به‌منظور تعیین هویت مایکو باکتریوم و بررسی مقاومت میکروب در برابر دارو‌های ضد سل نیز استفاده می‌شود. 
نتیجه مثبت آزمایش کشت خلط در افراد دارای علائم ریوی مشکوک که در رادیو‌گرافی سینه ضایعات منطبق با سل دارند ولی در آزمایش مستقیم، خلط آنها منفی است می‌تواند بسیار مفید باشد. 

باکتری باسیلوس آنتراسیس عامل بیماری سیاه زخم است. نام‌های دیگر این بیماری در زبان انگلیسی آنتراکس(Anthrax)  و به فرانسوی شاربن است. نام آنتراکس از کلمه یونانی (Anthrakis)‌ به معنی ذغال گرفته شده که به‌دلیل زخم‌ سیاه رنگی هست که در این بیماری بوجود می‌‌آید. از بیماری‌های مشترک انسان و تعداد زیادی از حیوانات است که البته در حیوانات شایع‌تر و در انسان کمتر هست.
عامل بیماری باکتری میله‌ای شکل و غیرمتحرک و دارای کپسول بوده و هوازی ـ بی‌هوازی اختیاری است از خصوصیات مهم این جنس یعنی باسیلوس‌ها و این باکتری، تولید اسپور(‌‌Spore) است به‌همین دلیل، مقاومت محیطی زیادی دارند و اکثراً در آب هوا و بخصوص خاک حضور دارند.
بیماری شاربن در انسان در نتیجه تماس مستقیم با حیوانات بیمار و یا فرآورده‌های حیوانات مثل پوست، مو و پشم ایجاد می‌شود، بنابراین: دامپزشکان، دامداران،میکروب شناسان، کشاورزان، چوپانان، کارگران کشتارگاه‌ها و کارگرانی که در صنایع پوست و پشم کار می‌کنند، بیشتر در معرض ابتلاء به این بیماری هستند. در حیوانات میکروب شاربن به‌طور مستقیم از حیوان آلوده به حیوان سالم منتقل نمی‌شود بلکه میکروب در بافت‌های حیوانات مبتلا وجود داشته و کمی قبل از مرگ از راه ترشحات مختلف به خارج دفع می‌شود. همچنین اگر لاشه حیوانات تلف شده کالبدگشایی شود و یا در دسترس پرندگان و یا حیوانات شکاری قرار گیرد، ممکن است بطور وسیع و خطرناکی میکروب را در خاک پراکنده کند. بنابراین انتشار میکروب در یک منطقه ممکن است بوسیله‌ی جریان آب، حشرات، سگ‌ها و سایر گوشتخواران، پرندگان وحشی و یا مدفوع دام‌های مبتلا تأمین شود. ورود عفونت به یک منطقه غیرآلوده همواره به‌وسیله موادآلوده حیوانی مانند: استخوان، کود، پوست، روده، پشم و موادکنسانتره و یاعلوفه آلوده صورت می‌گیرد. میکروب شاربن در انسان و حیوان ممکن است از راه خراش‌های پوستی، راه گوارشی و یا ازطریق تنفس ایجاد آلودگی نماید. گرچه در بیشتر مواقع طرز ایجاد آلودگی به درستی معلوم نیست، اما غالباً تصور می‌‌شود که دام‌ها در نتیجه خوردن غذاها و یا آب‌های آلوده مبتلا می‌شوند و در انسان میکروب بیشتر از راه خراش‌های پوستی وارد بدن می‌شود ولی ندرتاً ممکن است از راه مخاط دستگاه تنفس و یا گوارش افراد را مبتلا کند. بنابراین بسته به راه ورود میکروب سه نوع شاربن: شاربن پوستی، شاربن تنفسی و شاربن گوارشی، ایجاد می‌شود.
تشخیص آزمایشگاهی سیاه زخم در آزمایشگاه شامل آزمایش مستقیم، کشت و ایزوله نمودن، روش‌های سرولوژیک و روش‌های مولکولی می‌باشد که براساس طبقه‌بندی سازمان جهانی بهداشت باسیلوس آنتراسیس جزء گروه خطر میکروبی3 محسوب می‌گردد. جهت انجام آزمایش دید مستقیم بر روی نمونه بیمار باید کلیه الزامات سطح‌2 ایمنی زیستی رعایت شود.

دیابت یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مزمن است که تعداد تخمین‌زده شده افراد مبتلا به این بیماری به بیش از 550 میلیون نفر تا سال 2030 خواهدرسید. جهت ارزیابی جامع وضعیت کنترل بیماری دیابت در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 در سطح کشور مطالعه‌ای در حال انجام است که در این مطالعه از بیماران دیابتی که حاضر به همکاری می‌باشند نمونه جهت انجام آزمایشات تهیه شده و به آزمایشگاه مرکزی در تهران جهت انجام آزمایش ارسال می‌گردد.

دیابت یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مزمن است که تعداد تخمین‌زده شده افراد مبتلا به این بیماری به بیش از 550 میلیون نفر تا سال 2030 خواهدرسید. جهت ارزیابی جامع وضعیت کنترل بیماری دیابت در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 در سطح کشور مطالعه‌ای در حال انجام است که در این مطالعه از بیماران دیابتی که حاضر به همکاری می‌باشند نمونه جهت انجام آزمایشات تهیه شده و به آزمایشگاه مرکزی در تهران جهت انجام آزمایش ارسال می‌گردد.